Niekonserwatywna płciowo "Replika"

Kilka dni temu w końcu dotarła do mnie nowa "Replika". Na ten numer czekałam naprawdę z ogromną niecierpliwością, a wszystko za sprawą pana z okładki - działacza trójmiejskiej KPH, a zarazem sołtysa liczącego sobie zaledwie 1600 mieszkańców Leśniewa (tak na marginesie, to podoba mi się zwrot "Repliki" ku okładkom nie z gwiazdami - choć ta z Dancewicz była naprawdę zjawiskowa - a ze zwykłymi ludźmi), wywiadu z którym byłam bardzo ciekawa. Historia Marcina okazała się naprawdę budująca, bo w końcu o osobach nieheteroseksualnych z mniejszych miejscowości słychać zazwyczaj niewiele, a jeżeli już, to raczej w kontekście homofobii. A tu proszę: jawny gej został sołtysem, działa prężnie i z otwartą homofobią się jak dotąd nie spotkał (co najwyżej z "pewnym dystansem"). No i nie zapominajmy, że jego wybór miał miejsce w tym samym czasie, w którym Krystian Legierski zdobył mandat radnego Warszawy. Chyba nie muszę dodawać, które z tych wydarzeń uważam za bardziej przełomowe.

Mój osobisty hit numeru to jednak nie wywiad z Marcinem, a absolutnie fantastyczny artykuł Wiktora Dynarskiego "Transsex w wielkim mieście". Wiktor obala w nim sporo stereotypów na temat osób transpłciowych - jak ten, że zawsze dążą one do jak najwierniejszego odwzorowania zachowania, wyglądu zewnętrznego czy cech charakteru uznawanych za typowe dla płci, którą się czują. Opowiada o swoich doświadczeniach z wizyt u psychologa, podczas których skrzętnie ukrywał swoją biseksualność i głęboko chował swoje wyluzowane, przegięte "ja", a za to podkreślał wagę stereotypowo rozumianej męskości, bo tego się niestety oczekuje od osoby dowodzącej swojej płci. Pisze też o seksualności osób trans, wspominając rozliczne sytuacje, w których odmówiono mu randki, bo to, co ma w spodniach, kłóciło się z wyobrażeniem potencjalnych randkowiczów na temat mężczyzn, i zastanawia się nad tym, czy naprawdę orientację psychoseksualną warunkują wyobrażenia na temat genitaliów osób, które uznajemy za atrakcyjne. Z całego tekstu dla mnie osobiście najlepszy jest ten fragment:

Żyjemy w świecie binarnych oczekiwań. W "Wielkiej księdze cipek" nie przeczytasz o transchłopcach zadowolonych ze swoich genitaliów - jakiejkolwiek orientacji seksualnej by nie byli. Podobnie "Wielka księga siusiaków" nie pokaże szczęśliwych transkobiet niepotrzebujących waginoplastyki. I nic dziwnego, przyzwyczailiśmy się myśleć o osobach transpłciowych (choć w większości myślimy o medycznie zdefiniowanych osobach transseksualnych) jako chcących całkowicie wtopić się w płciową normę, także na poziomie cielesnym i seksualnym. Mało ludzi zdaje sobie sprawę, że to akceptacja genderu jest najważniejsza - zawartość majtek już nie tak bardzo. 

(...) Transowy aktywizm uprawia większość z nas - nie tylko w przestrzeni LGB - i to w dodatku wbrew własnej woli. Ludzie sądzą, że skoro otwarcie mówimy o sobie, stajemy się publiczną własnością. Dlatego i dziennikarze, i przypadkowe osoby pytają nas o operacje, seksualność i genitalia. Wymykamy się oczywistemu, i to w najgorszy dla heteronormy sposób - samym swoim byciem kwestionujemy tożsamości, które dla wielu osób są ostoją ich całego życia.

Kolejny ciekawy tekst z tego numeru to "Płeć Wenus" Bartka Reszczaka poświęcony androgyniczności w modzie, a konkretnie robiącym ostatnio prawdziwą furorę androgynicznym modelom i modelkom jak Lea T., Andrej Pejic, Sarah Whale czy Freja Beha (na obrazku po lewej), którzy i które występują na wybiegach i okładkach czasopism w kreacjach i stylizacjach niekoniecznie zgodnych z ich płcią metrykalną. Bartek przypomina też, że bazujący na genderowych niejednoznacznościach trend w modzie nie pojawił się dziś i wspomina stylizacje Marleny Dietrich, Antoine'a, Annie Lennox, Boya George'a, Davida Bowie czy muzyków z KISS. Tak swoją drogą, to w tym kontekście zabawne jest zdziwienie czy wręcz zgorszenie, jakie nadal wśród co poniektórych budzą Madox czy Michał Szpak. W końcu moda nie ma płci już od dobrych kilkudziesięciu lat i naprawdę nie ma czym się gorszyć czy ekscytować.

Fajnym dopełnieniem tych dwóch tekstów jest fotorelacja z pierwszych polskich wyborów Miss Trans. Mnie szczególnie urzekła obcięta na jeżyka drag queen VANESSA, no ale ja lubię takie niestereotypowe postacie.

Kompletnie za to rozwalił mnie wywiad z pisarką Ewą Schilling, z którego dowiedziałam się między innymi, że jeżeli już w Bielsku-Białej (miejsce zamieszkania Schiling) są kobiety nieheteroseksualne, to skrzętnie to ukrywają i że rzeczą absolutnie niemożliwą jest, by istniały tam wieloosobowe paczki lesbijek (choć byłam tam dopiero dwa razy, odniosłam zupełnie inne wrażenie), oraz że bohaterki Jeanette Winterson ciągle romansują z mężczyznami (serio?), więc trudno nazwać jej literaturę "lesbijską" i uznać, że jakoś odpowiada na nasze potrzeby. Co do klasyfikacji prozy Winterson, to akurat się zgadzam, tylko niby dlaczego miałoby to czynić jej powieści mniej atrakcyjnymi dla kobiet nieheteroseksualnych? Literatura przede wszystkim ma być dobra, by ktoś chciał po nią sięgnąć, a "lesbijskość" bynajmniej synonimem jakości nie jest (pamiętacie "Życie rodzinne świstaka" czy "Moją les"?). Swoją drogą takie a nie inne podejście pisarki do tematu jest w sumie dość symptomatyczne dla wszystkich, którzy nie lubią płciowych niuansów, rozważań nad którymi i w tej "Replice", i ostatnio na naszym blogu czy na forum Kobiety Kobietom (tak, w moim "ulubionym" wątku) jest całkiem sporo. Czyli że mam nowy objaw płciowego konserwatyzmu do kolekcji.

Reasumując, lipcowo-sierpniowa "Replika" zrobiła mi kilka naprawdę miłych prezentów. Co rzecz jasna nie znaczy, że wybaczę jej absolutnie irytujące podsumowanie dotychczasowej działalności Grupy Inicjatywnej ds Związków Partnerskich, w którym zabrakło choć słowa odniesienia do głosów krytycznych wobec projektu czy wzmianki o tym, że szum wokół związków w ostatnich miesiącach to nie tylko zasługa GI (choć również).