Kolejny kamyczek do ogródka

"Przecież nikt z nas nie jest bipolarny" - usłyszałam niedawno na spotkaniu kilkunastu lepiej lub gorzej znających się wzajemnie osób. "Bipolarny" (czyli po prostu mający ChAD - chorobę afektywną dwubiegunową) padło jako bardziej wyrafinowany zamiennik starego dobrego "psychicznego".

Sytuacja ta miała miejsce, jak to zwykle bywa z przytaczanymi tutaj historyjkami, w gronie oświeconych i uwrażliwionych na dyskryminację ludzi. Nikt, oprócz kilku osób, z którymi rozmawiałam po spotkaniu, nie zwrócił uwagi na te słowa. Ja też nie - dopiero po fakcie uświadomiłam sobie, że padły. I że nie powinny pozostać bez odzewu. A jednak pozostały.

Nie powinny chociażby dlatego, że wśród osób, które znam i ja, i autor tych słów, są co najmniej trzy z ChAD-em. To nie jest rzadka choroba. W ogóle choroby psychiczne nie są rzadkie. Ba, możliwe, że również ów autor jest na coś chory i po prostu jeszcze o tym nie wie, bo nie miał okazji odwiedzić psychiatry (to nie żart - moja zaprzyjaźniona terapeutka zupełnie poważnie twierdzi, że nie ma osób w pełni zdrowych, są tylko niezdiagnozowane). Tak jak jest całkiem prawdopodobne, że na tym spotkaniu był ktoś dwubiegunowy. Może nawet więcej niż jeden ktoś. Tylko że pan "przecież nikt z nas nie jest" najwyraźniej nie zdaje sobie sprawy, że osoby leczące się psychiatrycznie nie mają tego wytatuowanego na czole. Że mogą świetnie funkcjonować w społeczeństwie. Na tyle świetnie, że, dopóki nie powiedzą o sobie wprost, nikt się nie dowie.

Nie tylko osoby nieheteronormatywne robią coming outy. Nie tylko one boją się odrzucenia, stygmatyzacji, wykluczenia. Nie tylko one borykają się z brakiem wiedzy otoczenia na ich temat, padają ofiarami dyskryminującego języka, są przedmiotem "żarcików". Tak, "pedał" i "ciota" to, według sondażu CBOS z 2007 roku, uznawane za najbardziej obraźliwe słowa z katalogu wyrażeń dyskryminujących określone grupy. "Psychiczny" pewnie nawet się nie znalazło na liście do wyboru. Wszak określenia tego typu nie są zaliczane, przynajmniej w powszechnym odbiorze, do mowy nienawiści. Ot, takie niewinne słówko. Wszyscy go czasami używamy, nieprawdaż?

Nie, nie zmierzam do jakiejś wyrazistej pointy czy mojego psychiatrycznego coming outu, choć byłby to piękny akcent na zakończenie tego posta. Po prostu wrzucam kolejny kamyczek do mojego ulubionego ogródka "jak to osoby dyskryminowane nie mają świadomości, że również dyskryminują". Ku przemyśleniu i przestrodze. Nie wiem, jak wam, ale mnie się zdarzyło parę razy w życiu zastygnąć z przerażenia, gdy ktoś, kto o mnie nie wiedział, powiedział przy mnie coś w stylu "niech ci zboczeńcy robią ze sobą, co chcą, ale od dzieci im wara". I czasami jest tak, że gdy my coś mówimy, to ktoś inny czuje dokładnie to samo, choć z zupełnie innego powodu. A nam to nawet nie przyjdzie do głowy.