Janion, rodzice, Wałęsa i Narnia

Ostatni tydzień spędziłam we Włoszech (proszę nie zazdrościć - pracowicie spędziłam), niemal nie zaglądając do internetu, miałam więc okazję nieco odpocząć od naszych spraw. Wprawdzie i we Włoszech trochę się działo - trafiłam akurat na wybory i gorące komentarze po ogłoszeniu ich wyników - ale jako że moja czynna znajomość języka ojczyzny Dantego, Petrarki i Giotta ogranicza się do słów grzecznościowych, mniej i bardziej formalnych powitań i pożegnań, kilku liczebników, aeroporto, autostazione i fermata prenotata, nie bardzo wiem, co Włosi myślą o tym, że dorobili się czterech otwartych gejów w parlamencie, czy jak oceniają szanse wprowadzenia u siebie instytucji związków partnerskich. Tak że jedynym "tęczowym" akcentem, jaki zapamiętam z tej wyprawy, pozostanie pewne uliczne stoisko w Padwie, na którym flaga Watykanu dumnie powiewała obok flagi tęczowej - widać drobny biznesmen uznał, że skoro jest popyt i na jedne, i na drugie, to nie ma co się ograniczać do jednej grupy potencjalnych klientów.

W efekcie moich wakacji (no dobrze, jednak wakacji, bo nie tylko pracowałam, ale też trochę zwiedziłam) ominęła mnie inauguracja i pierwsze komentarze do świetnej kampanii KPH "Rodzice, odważcie się mówić", superinteligentna wypowiedź pewnego polskiego laureata pokojowego Nobla o tym, że osoby homoseksualne powinny w Sejmie siedzieć w ostatniej ławce lub za murem i demonstrować poza centrami miast, bo jako że są mniejszością, to powinny mieć odpowiednio mniej "przywilejów", nie zdążyłam też skomentować "coming outu" (jednak w cudzysłowie, wszak nigdy nie robiła ze swojej tożsamości specjalnej tajemnicy) profesor Marii Janion. Nadrabiam zatem. Najpierw pani Janion.

A Pani? Pojawiły się od czasów miłości do King Konga jakieś sprawy sercowe?
Zawsze mnie interesowały koleżanki. Najpierw tak w ogóle, ogólnie, potem, już na kompletach, konkretne koleżanki.
I umiała je Pani podrywać?
A, owszem. Starałam się i całkiem dobrze mi to wychodziło.
Nie bały się?
Niespecjalnie.
Miała Pani Profesor temperament monogamiczny czy poligamiczny raczej?
No… nie mogę jakoś odpowiedzieć na to pytanie. Bo niby monogamiczny, a jednocześnie i poligamiczny.
To świetne! Profesor Żmigrodzka była Pani dziewczyną?
Ależ skąd, nigdy. Interesowała się facetami. Oni nią przede wszystkim, ale ona też nimi, jak najbardziej.

- opowiada pani profesor w wywiadzie-rzece, który przeprowadziła z nią Kazimiera Szczuka. Świetne, nie? I nie, nie dlatego świetne, że mówi tak otwarcie, a dlatego, że ta rozmowa jest ahistoryczna i apolityczna. Zwyczajna. Taka, jaka powinna być. Pytanie, po co w ogóle akurat te słowa Marii Janion wyciągać i podkreślać, skoro nie ma w nich nic niezwykłego? Ano po to, by kiedyś było właśnie zwyczajnie i by stwierdzenie, że jest się innej niż heteroseksualna orientacji, nie budziło żadnych emocji. By mówienie o tym stało się tak powszechne, że aż przezroczyste. Bo póki co jesteśmy niestety zupełnie gdzie indziej - tam, gdzie nawet obudowanemu tysiącem wyjaśnień coming outowi towarzyszą oskarżenia o "afiszowanie się" czy, w lepszym przypadku, pytania, po co o tym mówić.

Takim właśnie - obudowanym mnóstwem wyjaśnień - coming outem jest wspomniana już akcja KPH "Rodzice, odważcie się mówić". Mimo że jej bohaterowie i bohaterki tłumaczą, dlaczego zdecydowali się wziąć w niej udział i jaki jest jej cel - wsparcie innych rodziców osób nieheteronormatywnych oraz walka o równie prawa dla ich dzieci - natykają się na mur niezrozumienia. Bo przecież nie tylko od lesbijek czy gejów, ale i od ich rodziców oczekuje się, że będą siedzieć w szafie i nie będą mówili głośno o swoich "prywatnych" sprawach.

W kontekście tego nadal dość powszechnego chowania wszystkiego co nienormatywne w Narnii, nieco bawi mnie oburzenie słowami Wałęsy (bawi również dlatego, że ten sam człowiek całkiem niedawno stwierdził, że "jak geje i ludzie ich pokroju chcą sobie paradować, to niech sobie wybudują nową Warszawę. Tę wybudowali ludzie biali i mają do niej prawo", więc i tak jest spory postęp, bo przystopował z rasizmem i daje nam już dostęp do peryferii miasta). W końcu "tolerancja" Wałęsy (bo oczywiście uważa się za osobę tolerancyjną) sprowadza się do tego, że osoby nieheteronormatywne mu nie przeszkadzają, o ile się z nimi nie styka lub o ile nie wie, że się z nimi styka. Typowe? A jakże. A może oburzonym chodzi o to, że pan, który dostał pokojowego Nobla za walkę o prawa człowieka, rozumie demokrację jako rządy większości nad mniejszościami? To też, z tego, co kojarzę, bardzo popularny pogląd - ile razy zdarzyło się nam słyszeć (a chociażby i od takich "liberałek" jak Ewa Kopacz czy Agnieszka Kozłowska-Rajewicz), że nie powinniśmy żądać za wiele, że powoli, że małymi kroczkami? Skąd więc taka afera? Czemuż nagle słowa Wałęsy nie spodobały się nie tylko "liberalnym" mediom czy politykom SLD czy RP, ale też chociażby Adamowi Hoffmanowi, Jackowi Kurskiemu czy Stanisławowi Żelichowskiemu? Bo to wygodne. Bo potępiając Wałęsę, można się przylansować jako osoba światła i tolerancyjna, podobnie jak PO jakiś czas temu zapozowała na partię homofriendly, wyrzucając ze swoich szeregów posła Węgrzyna za to, że przyznał, że lubi sobie popatrzeć na lesbijki.

Nie twierdzę, że to, co powiedział nasz były prezydent da się jakoś usprawiedliwić (nawet tym, że po prostu nie jest to mądry człowiek). Nie da się. I bardzo mnie cieszy, że o jego getcie ławkowym dla osób niehteronormatywnych rozpisują się zachodnie media, bo o ile nie sądzę, by kiedykolwiek zrozumiał, co w tym, co powiedział, było nie tak, o tyle liczę, że dostanie za to po kieszeni, kiedy ta czy inna instytucja nie zdecyduje się zaprosić go na kolejny wykład. I mam nadzieję, że naprawdę go to zaboli. Nie zmienia to jednak faktu, że takie poglądy jak jego - że mniejszościom należy się mniej, że powinny znać swoje miejsce, że nie powinny "narzucać się" (czytaj: pokazywać, że istnieją) większości (czymkolwiek by nie była) - są niestety powszechne i niestety mało kto uznaje, że jest w nich coś obciachowego, a tym bardziej skrajnego. No chyba że ktoś wyrazi się tak dosadnie jak pan noblista, to wtedy jest szum. Plus jest taki, że w ogóle jakiś szum jest. Minus - że tylko naprawdę drastyczne wypowiedzi takowym skutkują. Reszta dostaje etykietkę umiarkowanych, choć tak naprawdę znaczy dokładnie to samo.