Porozmawiajmy?

"Porozmawiajmy" - proponuje na Facebooku Abiekt. "Już od jakiegoś czasu nie ma żadnej rozmowy. Żadnych publikacji, poważnych deklaracji (jeśli nie liczyć tekstu Mariusza Kurca), debat" - odpowiada Uschi. To prawda, nie ma. I, tak szczerze i stronniczo pisząc, nie przypominam sobie, by w ostatnich latach zaistniała jakaś inna debata poza grzecznościową wymianą poglądów (czasem dość podobnych) między Homikami a zaprzyjaźnionymi blogami (o Paradzie i o związkach partnerskich). Z czasów ciut dawniejszych pamiętam cykl na łamach "Repliki" poświęcony znowuż paradowaniu, a konkretnie temu, czy robić to politycznie, czy rozrywkowo. Na pewno było tego więcej, ale tak czy siak od jakiegoś czasu zamiast dyskusji mamy monologi lub wzajemne podchody i wojny torebkowe, z których wynika trochę ubawu i nic poza tym (no dobrze, bywa też żenująco). Takim klasycznym przypadkiem rozmowy bez rozmowy było to, co się działo wokół projektu ustawy o umowie związku partnerskiego. Grupa Inicjatywna swoje, Homiki et consortes swoje, do spotkań przedstawicieli i przedstawicielek obu grup parę razy wprawdzie doszło (ale zawsze przy okazji czegoś, a nie konkretnie po to, by porozmawiać o tym, co byśmy chcieli wzajemnie u siebie zmienić i dlaczego), ale poza tym, że każdy i każda powiedział/a, co myśli, żadnego porozumienia nie było. Inny przykład to rzecz jasna wojenki i wokół ubiegłorocznego EuroPride, i tegorocznej Parady Równości.

Przyznam szczerze, że nie jestem pewna, czy te parę lat temu rozmawialiśmy tak dużo więcej, prawdziwiej i w bardziej zróżnicowanym gronie. Choć gdy pomyślę o wspomnianej debacie w "Replice", genezie powstania Fundacji Równości czy okrągłych stołach organizacji LGBTQetcetera z 2008 roku, to wychodzi mi, że tak. I nie wiem, od kiedy trwa milczenie tych, którzy i które być może o naszych sprawach powinni i powinny mówić najwięcej - przedstawicieli i przedstawicielek naszych organizacji właśnie. Pamiętam, że, gdy zaczęło się zamieszanie wokół tegorocznej Parady Równości, myślałam, że któraś orga coś powie, oficjalnie napisze, że Fundacja Równości jest albo jej nie ma, że KPH i Lambda zorganizują lub nie zorganizują. Ale nie, skończyło się na lakonicznych oświadczeniach w rodzaju "nie włączamy się, obserwujemy" (i to chyba nie tyle dobrowolnych, co wymuszonych pytaniami mediów). Podobnie ostatnio - miałam nadzieję, że z okazji 10. urodzin KPH pokusi się zarysowanie jakiejś strategii działań na przyszłość (o której można by podyskutować), a przeczytałam jedynie, że związki, że będziemy działać. Nie wiem, czy to marazm, czy o planie działań się z ludźmi z zewnątrz nie debatuje, ale coraz częściej mam wrażenie, że rozmawiać potrafimy już jedynie w gronie tych najbardziej zaprzyjaźnionych, a gdzie indziej zamiast rzeczowej debaty są jedynie wzajemne oskarżenia (a bo ty nas nie lubisz, a bo czepiasz się na siłę, a bo to dlatego, że cię nie doceniliśmy, marudzisz, jątrzysz, mścisz się) i zero woli, by dojść do jakiego takiego porozumienia. Ewentualnie ileś tam osób sobie monologuje, a przedmiot monologu uparcie milczy, bo swoje wie, a poza tym to ma ważniejsze sprawy na głowie.

Jasne, że nie zawsze da się dogadać. Tyle że czasami wystarczyłoby po prostu uznać, że może i moja racja jest mojsza, ale twoja jest równie twojsza i nie ma co się doszukiwać drugiego dna tam, gdzie go nie ma. Ot, weźmy chociażby ostatnie okołowyborcze dyskusje - sceptyczne podejście do "naszych" kandydatów nie wynika u mnie z tego, że ich nie lubię, zazdroszczę im czy chciałabym się znaleźć na ich miejscu. Po prostu akurat dla mnie działalność jednocześnie w trzecim sektorze i w polityce się wykluczają. Nie neguję racji tych, którzy dla odmiany uważają to za jak najbardziej naturalne i traktują jako najlepszy środek w walce o nasze prawa, ale też nie są to moje racje. Konsekwentnie krytyki czyjegoś zaangażowania w politykę nie traktuję w kategorii braku lojalności (o jakiej zresztą lojalności tu mówić?), a w kategorii patrzenia "swoim" kandydatom na ręce. Dokładnie na tej samej zasadzie, na której zawsze uważniej przyglądam się tym politykom i polityczkom, którzy i które podnoszą postulaty istotne akurat dla mnie - bo w styczności z tą grupą włącza mi się zasada ograniczonego zaufania (wynikająca z iluś tam negatywnych doświadczeń). Kolejny temat - głosować czy nie. Jestem w stanie zrozumieć i tych, którzy twardo dowodzą, że tylko z SLD, jak i tych, którzy dali się skusić Palikotowi. Znam argumenty zwolenniczek i zwolenników PO, a nawet tych, co to uważają, że związki partnerskie da nam koalicja PiS-SLD. I w porządku, z ciekawością posłuchałam i poczytałam. Nie przyjmuję za to stwierdzeń w stylu "tylko Palikot", "tylko SLD", "naszym obowiązkiem jest głosować na kogoś tam", "niegłosowanie jest przejawem czegoś tam" itd. Pewnie, że większość ludzi głosuje (lub nie), powiedzmy, średnio świadomie, ale to nie znaczy, że akurat mój wybór jest superświadomy, a cudze głupie i należy ich uparcie przekonywać do zmiany zdania, a przynajmniej deprecjonować ich opinie. I tak dalej.

Wojtek w ostatnim wpisie pisze o kilku przynajmniej częściowo wykluczających się nurtach (homonacjonalizm, tożsamościowi politycy, walczący działacze), których narodziny w naszym rodzimym aktywizmie być może od jakiegoś czasu obserwujemy. Niecierpliwie czekam na moment, w którym osoby prezentujące czasem skrajnie różne podejście do kwestii równych praw zdadzą sobie sprawę z tego, jak bardzo się różnimy (i że bynajmniej nie chodzi o to, że ileś tam osób siedzi w szafie czy nie widzi potrzeby robienia czegokolwiek, a ileś wręcz przeciwnie). I że nie ma jednej słusznej drogi, jednego właściwego podejścia, że czas skończyć z marudzeniem o obowiązkowej lojalności i wzajemnym przekonywaniem do własnych racji, a zacząć rozmawiać o tym, gdzie nasze cele są wspólne i możemy robić coś razem, a gdzie już nie. Bo może, ale tylko może, właśnie początek owych aktywistycznych podziałów był tym momentem, w którym przestaliśmy ze sobą rozmawiać (gdy jedni się oburzyli, że tak nie można, a inni uznali, że można tylko tak i zdziwili się, że kogoś to oburza). Tylko co zrobić, żeby znowu zacząć?

PS Wyżej podpisana zdaje sobie sprawę, że również zdarza jej się popełniać grzech nierozmawiania i upartego przekonywania innych, że powinni robić coś inaczej. Na swoje usprawiedliwienie ma tylko to, że sprawy, w których była uparta i bywała zacietrzewiona traktowała (i będzie traktować) w kategorii "wspólne", a nie czyjeś. Co nie zmienia faktu, że zdarza się jej przeginać. Ale też, że z niektórymi z tych, których się nawet mocno czepiała, rozmawia się jej dziś całkiem miło.