Starsze mieszczanki z PS3

"Sala była nabita gejami w parach, trójkątach i luźniejszych grupach. Po mojej prawej stronie siedział młody Chińczyk i starszy Anglosas trzymając się za ręce; był to najwyraźniej romans sponsorowany" - napisał niedawno Krzysztof Kłopotowski w, delikatnie mówiąc, mało profesjonalnej recenzji filmu "Żelazna dama". Poznajecie? To z wariantów stereotypu na temat starszych gejów - że jedyne, co ich interesuje, to seks z młodszymi. I na temat gejów w ogóle - że w ich przypadku nie ma związków, są romanse. A jeżeli jest różnica wieku, to są to romanse sponsorowane, wszak młodszy się starszym bezinteresownie nie zainteresuje. Tertium non datur. Zastanawiałam się ostatnio, czy istnieją podobne stereotypy dotyczące starszych lesbijek. I kiedy właściwie zaczyna się nasza "starość". Wszystko to w kontekście opublikowanego przez Inną Stronę artykułu Jacka Kochanowskiego "To nie jest raj dla starych gejów" na temat podwójnego wykluczenia starszych osób nieheteroseksualnych. Dla geja, pisze Jacek, starość zaczyna się w wieku 35 lat. I biada tym, którzy po przekroczeniu tej granicy nie usuną się taktownie w cień, nie zlikwidują profilu na portalu randkowym czy odważą się pląsać w klubie w otoczeniu pięknych dwudziestoletnich. Oczywiście - autor zaznacza, że uogólnia. Ale nie aż tak bardzo.

Jak to wygląda wśród kobiet nieheteroseksualnych (szczególnie tych bardziej ukierunkowanych na kobiety niż mężczyzn)? Przymierzam się do tego tematu od paru dobrych dni (i wykasowanych akapitów) i nadal mam problem. Ze stereotypów na temat starszych (nie określając, ile właściwie trzeba mieć lat, by sobie zasłużyć na to miano) lesbijek (itd.) kojarzę dwa - zewnątrzśrodowiskowy, że generalnie, aby być lesbijką, trzeba przekroczyć pewną granicę wieku, tuszy i brzydoty, bo młode i nieprzekraczające owych granic lesbijki bywają tylko w pornolach. I wewnątrzśrodowiskowy, że te "stare" to grube, agresywne babochłopy w polarach, które śmią psuć młodym zabawę, bywając na przykład w takim Rasko. Kłopot w tym, że żaden z nich tak naprawdę nie odnosi się do wieku. Chodzi o wygląd.

Co zatem z wiekiem? Trudno mierzyć początek "lesbijskiej starości" chwilą, kiedy orientujemy się, że mocno przekraczamy średnią wieku w klubie, w którym zwykłyśmy bywać. Bo lesbijki istotami klubowymi w większości przestają być dość szybko (o ile w ogóle zaczną, wszak bycie "spoza środowiska" jest w cenie) i bez oporów porzucają parkiety i błyszczącą kulę na rzecz miłej mieszczańskiej egzystencji we dwie (plus grono przyjaciół). Oczywiście owa egzystencja nie wyklucza bywania tu i ówdzie, ale też do niego nie obliguje i nikogo nie razi. Prędzej już rażą zbyt "dojrzałe" i na dodatek zadowolone ze swojego życia singielki, wszak życie we dwie to jest to, a jak któraś tego nie chce, to najwyraźniej jest z nią coś nie tak.

Z drugiej strony, mimo zapędów do ustatkowania się, wcale nie musimy być takie stateczne. Nie musimy wyglądać na swój wiek, zachowywać się na swój wiek, myśleć na swój wiek ("na swój wiek" rozumiane stereotypowo, rzecz jasna). Prawko jazdy na motor w wieku czterdziestu lat? Proszę bardzo. A może nowa strzelanka na konsolę na pięćdziesiąte urodziny? Też ujdzie. Tak, wiem, te dobra są dostępne wszystkim niezależnie od płci czy orientacji (a za to zależnie od statusu materialnego). Ale jakoś mam wrażenie, że stereotypowa kobieta nieheteroseksualna prędzej po nie sięgnie niż stereotypowa kobieta heteroseksualna. I szybciej się do tego przyzna. Choć mogę się mylić. Ale jeżeli nie - to przynajmniej część z nas bardzo długo jest młoda (niekoniecznie metrykalnie, ale gdy wziąć pod uwagę standardy kulturowe, to już tak).

Czy zatem można w ogóle mówić o podwójnym wykluczeniu starszych kobiet nieheteroseksualnych (rozumianym jako wykluczenie i ze strony "społeczeństwa", i "środowiska")? Być może tak, ale przyznam, że nie udało mi się znaleźć czegoś, co wyglądałoby na ogólny i specyficzny wyłącznie dla naszej grupy (a nie ogółu "społeczeństwa") trend, a nie jednostkowe doświadczenia. Po części pewnie wynika to z niewielkiej widoczności kobiet w wieku okołoemerytalnym. Która może być też pochodną braku jakiejkolwiek pozainternetowej (bo jest trochę fajnych miejsc na Kobiety Kobietom) oferty dla nich (jak choćby grupy wsparcia czy po prostu towarzyskie w takiej Lambdzie). Tak że ów potencjalny ageizm nie ma zbyt wielkiej możliwości ujawnienia się. Ale mimo wszystko postawiłabym ostrożną tezę, że uprzedzenia ze względu na wiek są u nas o niebo słabsze niż ze względu na wygląd i parę innych. A to już jakiś plus.