Wokół O'LESS Festiwalu

Minęło półtora miesiąca dni od inauguracji O'LESS Festiwalu. Powolutku zapełnia się wirtualna mapa gromadząca informacje o działalności kulturalnej, społecznej, sportowej, naukowej i artystycznej osób identyfikujących się jako lesbijki, a także lesbijskich organizacji, grup, drużyn czy klubów z całej Polski. Z różnych miast, miasteczek i wsi. Zbieranie zgłoszeń kobiet z całej Polski i tworzenie mapy to - dla przypomnienia - pierwsza faza festiwalu, która potrwa do sierpnia 2012 roku.

Druga, bardziej dynamiczna, rozpocznie się na jesieni. Organizatorki już teraz zapraszają na spotkania, imprezy artystyczne, klubowe i sportowe, wystawy, mecze, tańce, romanse.

Jak oceniają pierwsze dziewięćdziesiąt dni projektu? - O’LESS Festiwal z złożenia jest procesem, badaniem żywego organizmu. Ten czas pozwolił nam przyjrzeć się pierwszym reakcjom na naszą inicjatywę. Nie zaskoczyła nas skrajność opinii: od zachwytów po niechęć - napisały mi Agnieszka Małgowska i Monika Rak, współtwórczynie projektu. - Naczytałyśmy się o zbyteczności lesbijskiej oddzielności w sztuce. Usłyszałyśmy zarzuty o koteryjność, o partykularyzm, o interesowność - inspirowanie samych siebie, czyli korzystanie z talentów innych, etc.

Ale dyskusja rozgorzała w sprawie oceny sztuki, z której my świadomie rezygnujemy. Jako organizatorki chcemy uwolnić się od własnej domniemanej pychy, która uczyniłaby nas ekspertkami. My nie wiemy, my chcemy się dowiedzieć, stworzyć przystań dla lesbijskich twórczyń.

Tymczasem odbiorcy sztuki są tak przyzwyczajeni do oceniania i autorytarnego wyznaczania miejsca w jakimś rankingu, że wszystko, co nie podlega ocenie, wydaje się podejrzane i nie/wartościowe. Większości z nas wydaje się, że stwierdzenie "sztuka jest albo dobra, albo zła" jest prawdą oczywistą. Ale czy zastanawiamy się, kto te kryteria ustalił? Czy zastanawiamy się, że może nas wyuczono "właściwego" gustu, tak jak wmówiono nam role płci? 

Zapominamy, jak traktowano pierwsze próby kobiecego pisania, jak postrzegano początkowo camp. Widzimy, jak łatwo dajemy skolonizować swą intuicję i percepcję uniwersalnej "mądrości". Tu odczułyśmy największy opór, w efekcie zostałyśmy posądzone o brak kompetencji i mętność idei. Ale my "upieramy się" przy naszych decyzjach i wciąż szukamy nowych dróg kontaktów, bo dotarcie do twórczyń – mimo pospolitego ruszenia w necie oraz poczty pantoflowej – wcale nie jest łatwe. Dlatego cieszy nas, że udało rozpocząć współpracę z lesbijskimi organizacjami, portalami, blogami, że zgłosiło się trochę artystek i grup – czasem zaskakujących, jak np. grupa chrześcijańska, którą zobaczymy w performensie. Niektóre artystki już przysłały zgłoszenia, inne się przygotowują, jeszcze inne nas ignorują. Bo tak też jest.

Z każdą odkrytą osobą uświadamiamy sobie, jak mało wiemy o LESSaktywności w Polsce. Jak potrzebne jest zebranie informacji, jak dobrze byłoby zbudować lesbijską sieć kontaktów, która nie byłoby wiedzą pojedynczych osób, a naszą – wspólną. W tę potrzebę idealnie wpasowała się propozycja redagowania Homopedii. Będziemy mogły stworzyć hasła lesbijskiego wątku, kształtować informację o nas samych. 

Powoli więc zaczynamy się gromadzić, liczymy, że do sierpnia będzie nas więcej. Dlatego teraz chciałybyśmy zaakcentować jeden z elementów festiwalu – LESSmapę.

Dyskusja o ocenie, kryteriach, braku eksperckości, ba, nawet braku wiedzy twórczyń projektu częściowo toczyła się również na tym blogu. To, jak się do tych zarzutów odnoszą organizatorki festiwalu, w dużej części pokrywa się z moimi przemyśleniami. Mnie osobiście zaś najbardziej rusza kwestia wspólnej wiedzy, której tak bardzo nam brakuje, co moim zdaniem przekłada się choćby na takie sytuacje, jak te opisane w tekście o rewolucji. Tak że zachęcam do zgłaszania swoich projektów, trzymam kciuki za wszystkie fazy festiwalu i na pewno będę jeszcze o nim przypominać.