O segregacji w kontekście rankingu SheWired

Po ciut przydługiej przerwie, na którą złożyło się świętowanie moich kolejnych już urodzin (przy okazji - jak ktoś szuka inspiracji, jak zorganizować komuś urodziny-niespodziankę, polecam zwrócenie się do drugiej autorki tego bloga) i praca nad dość obszernym tekstem, którym się pochwalę, jak się już ukaże, wracam do pisania.

Przez ostatni miesiąc portal SheWired.com karmił nas kolejnymi odsłonami rankingu 100 najwspanialszych lesbijskich albumów wszech czasów. Redaktorki portalu poprosiły zaprzyjaźnione miłośniczki muzyki o wytypowanie 10 płyt, które odegrały największą rolę w ich życiu. I tak powstało zestawienie, które można obejrzeć tutaj: 1-25, 26-50, 51-75, 76-100. Do rankingu załapały się i legendarne już Ferron, Edith Piaf, Grace Jones, Cris Williamson, Janis Joplin, Joan Jett, Kate Bush, Janis Ian, Eurytmics, Joan Armatrading, Alyson Moyet, The Pretenders czy Patti Smith, i trochę już zapomniane artystki i grupy, które akurat w mojej muzycznej edukacji odegrały ogromną rolę, czyli m.in. Aimee Mann, Joan Osborne, The Breeders, Sheryl Crow i Garbage, i wciąż popularne Melissa Etheridge, Melissa Ferrick, Ani DiFranco, k.d. lang i Brandi Carlile (chyba najmłodsza z przeze mnie wymienionych). Nie zabrakło też GaGi czy Pink, ale to akurat nie moja bajka. Na szczycie znalazły się Sarah McLachlan, Tracy Chapman i Sophie B. Hawkins, co może nie jest aż tak szczególnie zaskakujące, w końcu Ameryka kocha klimatyczne nudziary, a przynajmniej pierwsze dwie panie można do tej kategorii zaliczyć (nie żebym ich nie lubiła, szczególnie Tracy, która na koncertach bynajmniej nudziarą nie jest). W sumie najbardziej mnie zaskoczyła tak wysoka pozycja Sophie B. Hawkins, u nas już praktycznie zapomnianej, ale najwyraźniej szczerość, mocny charakter i brak pokory popłacają.

Rzecz jasna w takich rankingach zawsze kogoś brakuje i pewnie każda z nas ułożyłaby trochę inny. I tak mi zabrakło grupy Scarlett (czy ktoś jeszcze pamięta "Independent Love Song"?), Lindy Perry, Jill Sobule, z nowszych rzeczy Chris Pureki i duetu Tagan and Sara, a z absolutnie podstawowych Alix Dobkin, która w 1973 roku nagrała pierwszą płytę otwarcie skierowaną do kobiet nieheteroseksualnych "Lavender Jane Loves Women". No i oczywiście uważam, że jedna płyta AniDifranco w zestawieniu to stanowczo za mało. Oraz że wybrano niewłaściwy album. Najbardziej za to ucieszyło mnie przypomnienie tej grupy:



To, obok Sonic Youth, The Pixies i Jane's Addiction, jedna z moich fascynacji z czasów licealnych, więc przywołała wiele miłych wspomnień.

Ranking został zauważony i przez polskie portale. Jako pierwsze doniosły o nim niezawodne Lesploty, trafił też na Inną Stronę. I to na tej drugiej pojawiły się pod nim komentarze, które mnie, cóż, zaskoczyły. Że robienie tego typu zestawień ma równie wiele sensu co robienie zestawień ulubionych potraw, napojów czy mebli osób nieheteroseksualnych i że segregacja to nie najlepsza droga do tolerancji. Oraz że muzyka nie ma orientacji, więc nie ma sensu jej w ten sposób dzielić. Z obiema tezami pozwolę się sobie nie zgodzić. Otóż muzyka jak najbardziej ma orientację (choć nie zawsze jedną), podobnie jak ma poglądy polityczne, społeczne, swoją filozofię i sens. Rzecz jasna nie każda i nie zawsze, bo trudno się doszukiwać którejkolwiek z tych rzeczy w pięciozdaniowych rytmicznych piosenkach nagranych z myślą o szybkim podbiciu dyskotek czy list przebojów i równie szybkim z nich zniknięciu, ale akurat w przypadku tych artystek i artystów, którzy trafili do rankingu, z pewnością tak nie jest. Oczywiście zdaję sobie sprawę, że niektórzy traktują muzykę jako kompletnie obojętne tło i zasłyszane przypadkiem w radiu rasistowskie, homofobiczne, seksistowskie czy po prostu głupawe popisy różnych "gwiazd" nie robią na nich żadnego wrażenia, jednak pewnie nawet oni mają jakieś swoje ulubione kawałki, które są dla nich zarazem jakąś częścią ich osobistej historii - czy to ze względu na słowa, czy muzykę. I właśnie taką zbiorową, choć zarazem subiektywną, historię opowiadają takie rankingi.

Choć, jak już kilka razy pisałam, nigdy nie sięgnęłabym po coś tylko dlatego, że jest w zamyśle skierowane do osób nieheteroseksualnych, to z drugiej strony doskonale rozumiem, dlaczego takie rzeczy powstają i nie widzę w tym żadnej segregacji. Muzyka jest muzyką, książka książką, film filmem, tyle że chyba jeszcze nikomu nigdy nie udało się stworzyć dzieła skierowanego do wszystkich. Przeciwnie - to zupełnie naturalne, że twórca czy twórczyni zawsze myśli o jakiejś - szerszej lub węższej - grupie odbiorców. A odbiorcy z kolei szukają czegoś, z czym mogliby się, w mniejszym lub większym stopniu, zidentyfikować, odnaleźć kawałek siebie, swojej wrażliwości, przeżyć. Osoby nieheteroseksualne nie są pod tym względem inne. W końcu istnieje iluś tam twórców i ileś twórczyń, których najwierniejszą i często najbardziej okazałą grupą fanów są osoby nieheteroseksualne. I nie dzieje się tak przypadkiem, po prostu ich dokonania trafiają szczególnie silnie właśnie do tej grupy (co oczywiście nie oznacza, że każda osoby z tej grupy gustuje akurat w tym konkretnym artyście czy artystce). Jasne, że mogę z przyjemnością obejrzeć dobry film z heteroseksualnymi bohaterami, ale nie widzę powodu, by z tego względu nie było obrazów, których bohaterami są osoby nieheteroseksualne. Podobnie z muzyką i książką. Oraz, skoro już są, by o nich nie pisać, nie zestawiać ich, czy nie doceniać. W końcu kto ma to robić, jak nie my?

A kto by się znalazł w waszym rankingu?